Człowiek tworzy pewien system wartości, w którego centrum znajduje się ocena samego siebie. Zachowuje się też w sposób spójny z tym obrazem, nawet jeśli to zachowanie nie przynosi mu gratyfikacji. Jeśli więc ktoś uważa siebie za osobę nieśmiałą, to będzie się zgodnie z tym wizerunkiem siebie zachowywać. Jeśli natomiast uważa siebie za osobę miłą i życzliwą, a zachowuje się w sposób krzywdzący wobec innych, będzie to stan niezgodności. Taki stan niezgodności jest stanem napięcia i wewnętrznego zamętu. Kiedy człowiek sobie tego nie uświadamia jest podatny na pojawienie się lęku. Lęk jest wynikiem rozbieżności pomiędzy doświadczeniem (zachowaniem) a percepcją Ja. Kiedy nie dopuszczamy tego lęku do świadomości, pojawia się reakcja ? obrona. Występują dwa takie procesy obronne:


Zniekształcenie ? dość powszechne zjawisko ? dopuszcza zachowanie do świadomości, lecz w formie, która czyni je wewnętrznie spójnym z Ja , np. ?Jestem słabym studentem?. Otrzymanie więc wysokiej oceny może zostać zniekształcone przez:?Ale miałam farta?.